Mechanizm dostosowania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 tzw. CBAM (ang. Carbon Border Adjustment Mechanism) został wprowadzony przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego w maju 2023 r.
Handel uprawnieniami do emisji (EU ETS) ma za zadanie ograniczanie emisji gazów cieplarnianych. Ilość gazów cieplarnianych, które mogą być emitowane przez energochłonne sektory przemysłu jest ograniczona do pewnego limitu. Przedsiębiorstwa przekraczające limit muszą kupować uprawnienia do emisji.
Limity są systematycznie ograniczane, co ma prowadzić do obniżania zanieczyszczenia środowiska. Jednak, jak tłumaczą specjaliści, „występuje zjawisko przenoszenia kosztów dekarbonizacji poza obszar Unii Europejskiej lub importowaniem do UE towarów z krajów, gdzie nie ma skutecznej polityki klimatycznej (tzw. „ucieczka emisji”). Wprowadzenie CBAM ma rekompensować niekorzystną sytuację konkurencyjną unijnych firm produkujących towary, które są produkowane bez obciążeń wynikających z polityki klimatycznej oraz przyczyniać się do osiągnięcia przez UE jej celów klimatycznych (za www.consilium.europa.eu).
Mechanizm CBAM początkowo będzie miał zastosowanie do importu niektórych towarów i wybranych materiałów wsadowych, tzw. prekursorów, których produkcja jest wysokoemisyjna i najbardziej narażona na ryzyko ucieczki emisji, tj.: cementu, żelaza i stali, aluminium, nawozów, energii elektrycznej i wodoru. Dzięki takiemu zakresowi CBAM, po pełnym jego wdrożeniu, pokryje ponad 50% emisji w sektorach objętych ETS. W kolejnych latach zapowiadane jest rozszerzanie mechanizmu CBAM na kolejne towary. Wdrożenie CBAM obejmuje dwa okresy: przejściowy (lata 2023-2025) i okres docelowy (od roku 2026).
Te regulacje będą istotne dla importerów, którzy docelowo będą musieli co roku deklarować ilość towarów przywiezionych do UE w poprzednim roku i ponosić koszty certyfikatów CBAM. Może to też być istotna kwestia dla przewoźników w związku z kształtowaniem się cen na świadczone usługi.
źródło: informacja prasowa Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (www.kobize.pl)
